Με αφορμή τη συνέντευξη του κ Σανούδου στην ΩΡΑ ΤΗΣ ΦΩΚΙΔΑΣ...

Στο φύλλο της ΩτΦ 28 – 29 Μαίου διαβάσαμε μία συνέντευξη του διευθυντή των μεταλλείων της S&B κου Γιάννη Σανούδου. Η συνέντευξη αυτή παρουσιάζει πολύ αποκαλυπτικο επικοινωνιακό ενδιαφέρον. Πιθανόν η αιτία για αυτή τη συνέντευξη να ήταν ο επικοινωνιακός αντίκτυπος του τοπικού συμβουλίου της Ιτέας που όλοι παρακολουθήσαμε από το διαδίκτυο ή την τηλεόραση. Η συνεδρίαση αυτή ξεγύμνωσε πολλές αλήθειες, θα την ξαναπαρακολουθήσουμε προσεκτικά και θα επανέλθουμε. Παρακολουθήσαμε μια φορά την συνεδρίαση του τοπικού συμβουλίου, συγκεντρώσαμε ότι έχει γραφτεί στον τύπο σχετικά με το τί λένε οι διαφωνούντες με την παραχώρηση στο Λαρνάκι, ακούμε και από κοντά την τοπική 

κοινωνία και πιστεύουμε ότι μία αντιπαράθεση της συνέντευξης με όλα αυτά είναι

πολύ ενδιαφέρουσα και αποκαλυπτική.

Ποιο είναι το πρόβλημα; Σκόνη στον αέρα και βωξίτης στο βυθό της θάλασσας.

Η άδειες της εταιρίας γράφουν ότι αυτό δεν έπρεπε να συμβαίνει . Κάτι

προστάτευαν αυτοί οι όροι των αδειών και αυτό έχει καταπατηθεί διαχρονικά. Να

ήταν άραγε η υγεία των κατοίκων; Τι προστατεύουν συνήθως οι περιορισμοί στην

λειτουργία των βιομηχανιών; Το περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων. Αν λοιπόν

δεν γνωρίζουμε για ποιο άλλο διαφορετικό λόγο υπήρχαν αυτοί οι περιορισμοί στις

άδειες λειτουργίας των εγκαταστάσεων της S&B στο Λαρνάκι, τίθεται σοβαρό θέμα

υγείας για την μισή Ιτέα τουλάχιστον. Ο κρύσταλλος του βωξίτη είναι ισχυρός και

δεν διαλύεται στο νερό και ούτε κάν με απλά οξέα. Λίγο να ασχοληθεί κάποιος

με το τί του κάνουν στο εργοστάσιο της αλουμίνας για να τον διασπάσουν και να

διαχωρήσουν το αλουμίνιο απο τα άλλα μέταλλα που περιέχει το έχει καταλάβει.

Ο κρύσταλλος του βωξίτη αποτελείται κυρίως από μέταλλα. Έχει μέσα πάρα πολλά μέταλλα και απο τα απλά και απο τα βαρέα και ανθυγιεινά και απο τα υπερβαρέα και υπέρ-ανθυγιεινά που τα λένε και ραδιενεργά. Πολύ μικρά, φυσιολογικά ποσοστά από το καθένα αλλά τα έχει. Πάρα πολύ μικρές ποσότητες απο πολλά απο αυτά όμως αρκούν για καταστρέψουν την υγεία του ανθρώπου. 

Το ερώτημα που τίθεται είναι απλό: Στην διασπορά του βωξίτη στον αέρα σε σκόνη και από την επίστρωση του βυθό με αυτόν, τα βαρέα κ.λ.π. μέταλλα του βωξίτη περνάνε στον άνθρωπo;

Οι κάτοικοι της περιοχής τα αναπνέουν. Τί γίνεται στα πνευμόνια τους; Αν φτάνει εκεί διαλύεται ή μαζεύεται με το χρόνο; Ξέρουμε ότι δεν διασπάται εύκολα. Αν η σκόνη μαζεύεται στα πνευμόνια τι επιπτώσεις έχει; Ρωτήσαμε; Βωξίτης δεν υπάρχει μόνο εδώ. Υπάρχει σε πολλά σημεία του κόσμου, και δυτικών χωρών και τριτοκοσμικών.

Με τον βωξίτη στη θάλασσα τι συμβαίνει; Δεν διαλύεται στο νερό αλλά τι συμβαίνει με τους ζωντανούς οργανισμούς; Πολλά όστρακα τρυπάνε τις πέτρες. Οι μηχανισμοί με τους οποίους αλληλεπιδρούν οι μικροοργανισμοί του βυθού με το περιβάλλον είναι αμέτρητοι και αχαρτογράφητοι σε μεγάλο βαθμό. Ποιος έλεγξε αν κάποια διασπούν τον κρύσταλλο και αν απελευθερώνονται βαρέα μέταλλα στην τροφική αλυσίδα;

Και δεν φτάνουν όλα αυτά, κάποιοι προσπαθούν να πουν ότι δεν επηρεάζουν οι εγκαταστάσεις αυτές τον τουρισμό στην Ιτέα και στους Δελφούς. Η κύρια τεράστια προοπτική της τοπικής οικονομίας στον γύψο επί δεκαετίες. Το εναλλακτικό σενάριο αποτυχημένο. Και όμως κάποιοι επιμένουν. Η κατάσταση στην αγορά κάθε μέρα και χειρότερη, αλλά για κάποιους, ζήτω που τα μαγαζιά κλείνουν το ένα μετά το άλλο. Ευφυέστατη τοποθέτηση του Εμπορικού Συλλόγου. Το ξέρουν οι έμποροι τι λέγεται στο όνομά τους ή πρόκειται για φαινόμενο μαζικής τάσης αυτοκτονίας; Τι κριτική να κάνουμε;

Τι λέει ο Κος Σανούδος;

Πρώτη απάντηση: «Η διασφάλιση της δημόσιας υγείας και της υγείας των εργαζομένων μας, η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και η ασφάλεια κατά την εργασία είναι για εμάς όχι απλά προαπαιτούμενα, αλλά καθορίζουν και καθοδηγούν το πλαίσιο λειτουργίας μας..» Τους εργαζόμενους και την υγεία τους δεν τους έχει θίξει κανείς. Πιθανότατα εργάζονται όλοι εφοδιασμένοι με τα κατάλληλα μέτρα προστασίας και σίγουρα με τις κατάλληλες μάσκες οπότε δεν αναπνέουν τη σκόνη

γιατί αλλιώς για αυτούς τα πράγματα θα ήταν πολύ άσχημα, όπως λέμε «με τον θάνατο στο τσεπάκι». Το πρόβλημα περι δημόσιας υγείας από τη σκόνη όμως αφορά του μισούς κατοίκους της Ιτέας που την αναπνέουν σίγουρα γιατί δεν φοράνε μάσκες μέσα στα σπίτια τους και για αυτούς δεν λέει τίποτα. Τι να καταλάβουμε από την φράση του αυτή; Ότι η σκόνη που πνίγει το Τροκαντερό και ο βωξίτης στο βυθό της θάλασσας (αναμφισβήτητα γεγονότα) είναι το εσκεμμένο (;) αποτέλεσμα της καθοδήγησης και του καθορισμού του πλαισίου λειτουργίας της εταιρίας με γνώμονα την διασφάλιση της δημόσιας υγείας; Επίτηδες το κάνουν; Αν δηλαδή η εταιρία δεν είχε σαν καθοδηγητή και σαν γνώμονα για την λειτουργία της την καλή δημόσια υγεία, θα μας πρέσαρε σκόνη στα πνευμόνια με κομπρεσέρ και θα μας ταΐζε βωξίτη με το κουτάλι;

Στην συνέχεια της πρώτης απάντησης ο κος Σανούδος αναλύει πως γίνεται ο εμπλουτισμός, ότι έχει πιστοποιητικά (και μάλιστα τα έβγαλε οικιοθελώς), τι συμβαίνει με το θόρυβο και τι κάνουν για αυτό, ότι καταβρέχει κ.λ.π. για την σκόνη και ότι γίνονται συνεχώς διορθωτικές ενέργειες. Δηλαδή δεν υπάρχει σκόνη στον αέρα και βωξίτης στη θάλασσα; Τόσοι άνθρωποι βλέπουν το ίδιο όνειρο; Για ηλίθιους μας έχει; Τόση θέληση, τόση προσπάθεια για βελτίωση των εγκαταστάσεων και τι είναι καλύτερο σήμερα απ’ ότι πριν δέκα χρόνια; Τι να φταίει άραγε; Θέλουν αλλά «δεν τους φτάνει»;

Η τέταρτη και πέμπτη ερώτηση αφορούν πράγματα που δεν έθιξε κανείς από τους αντιδρώντες στο Τοπικό Συμβούλιο της Ιτέας και δεν το έχουμε βρει πουθενά ως ερωτήματα, εκτός από περιπτώσεις που αφορούν ερώτηση του δημοσιογράφου όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση. Στους αντιδρώντες για την οικονομική διάσταση του θέματος, όλη η φασαρία, όλες οι ενστάσεις, όλες οι διαμαρτυρίες

αφορούν το ότι οι εγκαταστάσεις στο Λαρνάκι καταστρέφουν την τουριστικότητα της Ιτέας και των Δελφών. Και σε αυτό δεν γίνεται καμία αναφορά. Τα οικονομικά της εταιρίας μπορεί να απασχολούν κάποιους από τους 50 εργαζόμενους της περιοχής αλλά η Ιτέα έχει 10.000 κατοίκους και οι οικονομικές επιπτώσεις των εγκαταστάσεων αυτών αφορούν τουλάχιστον και Δελφούς και το Γαλαξίδι, δηλαδή πάνω από 14.000 ανθρώπους. Για αυτούς τίποτα . Όλο αυτό το κομμάτι της συνέντευξης δηλαδή, εκτός θέματος.

Στη τρίτη ερώτηση, φυσικά δεν μπορούσε να μην αναφέρει το τρόπαιο. «… αξίζει να σημειώσουμε πως το Συμβούλιο της Δημοτικής Κοινότητας Ιτέας, ως θεσμοθετημένο όργανο εκπροσώπησης της τοπικής κοινωνίας, έχει εκφράσει, σε πρόσφατη συνεδρίασή του, την ομόφωνη θετική του άποψη για την εκμίσθωση του χώρου στη θέση Λαρνάκι στην εταιρία μας» Δεν φταίμε εμείς, αυτός το ζητάει (έμμεσα με την στάση του). Το συμβούλιο που θεωρητικά εκπροσώπησε την Ιτέα στο θέμα Λαρνάκι, αποτελείται από: τον κ. Γούρα εργαζόμενο της S&B, τον κ. Αρβανιτά αδερφό εργαζομένου της S&B, τον κ. Κουφάλη συνταξιούχο του εργοστασίου αλουμινίου του κ. Μυτιληναίου στα Άσπρα Σπίτια, τον κ. Χλεμπογιάννη ιδιοκτήτη ταξί, ελεύθερο επαγγελματία, και τέλος την Πρόεδρο, τη μοναδική κ. Βούλγαρη η οποία για να δικαιολογήσει το ερώτημα γιατί έβαλε πρωί Παρασκευή και ώρα 9:00 το Συμβούλιο, απάντησε ότι το απόγευμα είχε  δουλειά και δεν ήθελε να αδικήσει τα παιδιά στα οποία κάνει φροντιστήριο. Για την περίπτωση αυτή είναι άξιο επιστημονικής μελέτης το πώς αντιλαμβάνεται η κ. Βούλγαρη αυτή την ευθύνη που ανέλαβε ως Πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου απέναντι στους

κατοίκους της Ιτέας, οι οποίοι κατά 99% εργάζονται πρωί οπότε με την επιλογή της, τους απαγόρευσε να παρακολουθήσουν το συμβούλιο αυτό. Αν λάβουμε υπ’ όψη τα στοιχεία που μας στέλνονται, ήταν η πρώτη φορά που το συμβούλιο έγινε πρωί. (ας μας συγχωρήσει όποιος κάναμε κάποιο λάθος στην αναφορά μας σε αυτόν και τον παρακαλούμε να μας στείλει διόρθωση να την κάνουμε).

Η δεύτερη ερώτηση είχε την καλύτερη απάντηση. Θα συμφωνήσουμε απόλυτα με μήνυμα φίλου του blog μας. Η απάντηση αυτή είναι υπόδειγμα μιάς παροιμίας που λέει για κάποιο γάτο που κάτι πονηρό κάνει και ταυτόχρονα ο ίδιος «σκούζει» για αντιπερισπασμό. Στην απάντηση αυτή αρχίζει σοβαρά και υπεύθυνα «Τα θέματα της δημόσιας υγείας θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με μεγάλη υπευθυνότητα.».

Στη συνέχεια αναφέρει τις δύο πασίγνωστες πια μελέτες που επικαλούνται οι «αντιδραστικοί». Οι μελέτες αυτές λένε ότι ο βυθός στο Λαρνάκι είναι στρωμένος με βωξίτη και η σκόνη παντού στην στεριά (λες και δεν το ξέρουμε) αλλά και ότι τα βαρέα μέταλλα, και τα υπερβαρέα ραδιενεργά μέταλλα που περιέχονται στο βωξίτη παρουσιάζουν ψηλή συγκέντρωση στην περιοχή γύρω από το εργοστάσιο.

Αυτό που όλοι έχουν καταλάβει (πλήν του ίδιου ίσως) είναι ότι δύο Πανεπιστημιακές σχολές, με μελέτες στο αντικείμενό τους, λένε ότι κάτι δεν πάει καλά στο περιβάλλον της περιοχής. Η πρώτη υπεύθυνη σκέψη είναι ότι αυτό πρέπει να εξεταστεί από αρμόδιους επιστήμονες για το εάν βλάπτει την υγεία των ανθρώπων. Υπεύθυνους άρχοντες δεν έχουμε σίγουρα αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε όλοι εντελώς ζώα, κάποιοι ανησυχούν και αντιδρούν. Στην απάντησή του όμως δεν υπάρχει τίποτα ουσιαστικό.

Αυτό που λέει ο Κος Σανούδος είναι ότι : «Σε καμία από τις δύο μελέτες δεν αναφέρει πως ο βωξίτης, σε οποιαδήποτε μορφή του, έχει επιπτώσεις στη ανθρώπινη υγεία.».Ποιος είπε κάτι τέτοιο; Μα καμία μελέτη από τις δύο δεν είχε σαν θέμα τις επιπτώσεις του βωξίτη στην ανθρώπινη υγεία. Μπορεί να ακούγεται «παιδικό» αλλά ας επισημάνουμε το αυτονόητο. Τις μελέτες για επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων τις κάνουν πανεπιστημιακές σχολές που ασχολούνται με την υγεία των ανθρώπων. Οι σχολές από τα πανεπιστήμια Περιβάλλοντος του Αιγαίου και το Χημικό των Πατρών δεν ασχολούνται με την υγεία των ανθρώπων. Όσοι έχουν ασχοληθεί έστω και λίγο με Πανεπιστημιακές μελέτες, ξέρουν ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι επιστήμονες είναι πολλοί προσεκτικοί στο να μην μπλεχτούν κατά την μελέτη που εκπονούν σε σκεπτικά και συμπεράσματα άλλων επιστημών πλήν της δικής τους. Άρα εντελώς λανθασμένα (;), ο κ. Σανούδος αφήνει να ακούγεται σαν επιχείρημα για το ότι ο βωξίτης δεν βλάπτει την υγεία των ανθρώπων, το ότι οι μελέτες αυτές δεν λένε κάτι τέτοιο. 

Στην συνέχεια κλείνει το πρώτο ατόπημα με το «σκούξιμο» της παροιμίας. Λέει «Είναι σκόπιμο και επιβεβλημένο, αναφορές που γίνονται για την ανθρώπινη υγεία να είναι προσεκτικές και να περιορίζονται στα συμπεράσματα των ειδικών επιστημόνων και των αντίστοιχων φορέων της Πολιτείας με την σχετική αρμοδιότητα.».

Στο δεύτερο μέρος της απάντησης αυτής ο κ. Σνούδος συνεχίζει στο ίδιο πνεύμα. Επικαλείται μελέτες που έχει η εταιρία από άλλα πανεπιστήμια που λένε καλά πράγματα για τον βωξίτη. Ότι δηλαδή ο βωξίτης είναι φυσικό ορυκτό, μη τοξικό, δεν ρυπαίνει το έδαφος και το θαλάσσιο περιβάλλον. Πώς δηλαδή να το καταλάβουμε αυτό; Δεν διαλύεται στο νερό, το ξέρουμε, διασπάτε όμως από τους μικροοργανισμούς στη θάλασσα; Δεν πεθαίνεις αν τον αγγίξεις, το ξέρουμε. Δεν πεθαίνεις όμως αν περάσει σαν ψιλή σκόνη στα πνευμόνια σου; Ξέρουμε ότι επαναλαμβανόμαστε αλλά εδώ ολόκληρος

διευθυντής πολυεθνικής, επιστήμονας άνθρωπος δεν φαίνεται να έχει καταλάβει την ερώτηση.

Στη συνέχεια μας λέει ότι σύμφωνα με όλους τους ειδικούς για την ραδιενέργεια ο βωξίτης δεν υπόκειται στους Κανονισμούς Ακτινοπροστασίας και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ελεύθερα από άποψη ραδιενέργειας. Δεν λέει ότι δεν έχει ραδιενέργεια, γιατί έχει όση λίγη και ακίνδυνη του αντιστοιχεί. Εδώ έχει και το χώμα και ο ασβεστόλιθος που δεν αποτελούνται κυρίως από μέταλλα, δεν θα έχει ο βωξίτης . Και όλοι ξέρουμε ότι τα ραδιενεργά υλικά είναι μέταλλα, πιο «βαριά» και από τα βαρέα μέταλλα. Φυσικό λοιπόν όπου υπάρχουν από όλα τα μέταλλα να υπάρχουν και αυτά. Τι γίνεται όμως αν με κάποιο μηχανισμό, από την σκόνη που σηκώνεται καθημερινά στην περιοχή, η ποιο «βαριά» π.χ. πέφτει πρώτη, άρα κάπου στην γειτονιά. Μήπως τότε τα πολύ «βαριά» ραδιενεργά μέταλλα μαζεύονται εκεί γύρω; Τι γίνεται όταν αντί για ένα κόκκο σκόνης με ουράνιο που ακτινοβολεί στα επιτρεπτά όρια, μαζέψουμε χίλιους τέτοιους κόκκους. Δεν θα ακτινοβολούν χίλιες φορές περισσότερο; Έτσι απλά με την αριθμητική. Σίγουρα ξέρει αριθμητική ο κ. Διευθυντής.

Είκοσι χώρες λέει αγοράζουν το βωξίτη μας και τόσα χρόνια δεν έχουν πρόβλημα. Δεν μας είπε όμως, εκεί, στην Αμερική, στον Καναδά, στην Ρωσία την Ολλανδία την Γερμανία, τον εισπνέουν σε σκόνη κατά χιλιάδες οι κάτοικοι; Μία φωτογραφία θα αρκούσε με τέτοια χάλια δίπλα σε κατοικημένη περιοχή αλλά δεν υπάρχει ούτε στη Αμερική ούτε πουθενά αλλού, εκτός από τον τρίτο κόσμο.

Εδώ και δεκαπέντε χρόνια, λέει, ο βωξίτης αποτελεί πρώτη ύλη για τον πετροβάμβακα που βάζουμε σαν μονωτικό στις οικοδομές. Μα η ανησυχία είναι για όταν το αναπνέεις, όταν στρώνεις τον βυθό, όταν συγκεντρωθούν πολλά από τα αρχικά σκόρπια ραδιενεργά στοιχεία του σε μία περιοχή, όχι όταν τον χτίζεις ατόφιο με την φυσική χαμηλή ραδιενέργειά του μέσα στον τοίχο. Και τα τούβλα, και το τσιμέντο έχουν φυσική χαμηλή ραδιενέργεια αλλά και αυτά όταν τρίβονται και παράγουν σκόνη κάτι κάνουμε για να το σταματήσουμε αυτό.

Και φυσικά στο τέλος το μεγάλο επιχείρημα, ο βωξίτης βρίσκεται στην φύση και τα νερά που πίνουμε, αυτά που πάνε στην Αθήνα περνάνε από πετρώματα βωξίτη.

Το είπαμε, όλοι το ξέρουν, ο βωξίτης δεν διαλύεται στο νερό, δεν είναι εκεί το πρόβλημα και η ανησυχία.

Και τελειώνοντας η συνέντευξη το μέγα «φινάλε».

«Τα ανωτέρω συνιστούν μία επιστημονικά τεκμηριωμένη απάντηση στις φήμες που τελευταία κυκλοφορούν για την επίδραση της δραστηριότητας μας στην δημόσια υγεία.».

Τι να πουν και οι επιστήμονες;

- Ο τρόπος με τον οποίο εκτελείται η δραστηριότητα του βωξίτη στο Λαρνάκι, είναι τόσο σοβαρός όσο επιστημονική είναι και αυτή η «τεκμηριωμένη» απάντηση του κ. Σανούδου.

- Αν προκύψει π.χ. ότι το να αναπνέεις σκόνη βωξίτη που περνά στους πνεύμονες προκαλεί προβλήματα στην υγεία, θα τιμωρηθεί κάπως ο κύριος αυτός για την ανεύθυνη χρήση της επιστημονικής του ιδιότητας;

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ κ ΣΑΝΟΥΔΟΥ ΣΤΗΝ ΩΡΑ ΤΗΣ ΦΩΚΙΔΑΣ: